Związki zawodowe są coraz bardziej powszechne we wszystkich sektorach gospodarczych. Pracownicy organizują się w swoich firmach, by walczyć o własne prawa. Ty też możesz to zrobić – zobacz, jakie to proste!
Po co są związki zawodowe? Znajomość tego tematu w Polsce jest niewielka, a jej poszerzenie leży w interesie nas wszystkich. Może cię zastanawiać, co robią związki zawodowe – do ich kompetencji należy negocjowanie wyższych płac dla pracowników, lepszych warunków pracy oraz jej standardów i korzystnych układów zbiorowych. Ich istnienie umocowane jest prawnie, co gwarantuje im większą sprawczość, niż pojedynczym, niezrzeszonym osobom. Członków związku nie można zwolnić bez powodu, a pod szczególną ochroną jest jego zarząd, członkowie komitetu założycielskiego i pracownicy wskazani uchwałą do reprezentowania jego interesów.
Jak mówi ustawa o związkach zawodowych z 1991 roku, w organizacjach tego typu mogą zrzeszać się osoby wykonujące pracę zarobkową. Wśród chętnych pojawia się często pytanie: czy coś mi grozi za dołączenie do związku zawodowego? Odpowiadamy: nie! Na mocy tej samej ustawy zakazane jest nierówne traktowanie pracowników przynależących do takiej struktury. Pracodawca nie może z tego powodu odmówić zatrudnienia lub awansu czy obniżyć pensji. Związki mają pełne prawo ubiegać się o sprawy dotyczące warunków pracy, bytu i wypoczynku, bez obaw o konsekwencje ze strony firm, w których działają.
Pozostaje więc pytanie: jak to zrobić? Może się to wydawać skomplikowanym procesem, ale nic bardziej mylnego. W obecnej dobie cyfryzacji możemy dołączyć do organizacji z zacisza własnego domu. Oto przewodnik krok po kroku jak wstąpić do związku zawodowego:
Dowiedz się, czy w twoim miejscu pracy jest już związek zawodowy. W większych firmach zwykle działa już jedna lub więcej organizacji powiązanych z dużymi centralami, takimi jak Inicjatywa Pracownicza, Związkowa Alternatywa, OPZZ czy NSZZ Solidarność. Jeśli tak, wypełnij deklarację członkowską. Musisz też zobowiązać się do opłacania składek członkowskich, które finansują działanie związku. Jeżeli w twoim miejscu pracy nie ma jeszcze związku, możesz sam go założyć. Potrzebujesz dziesięciu członków-założycieli, a centrale chętnie pomagają w tworzeniu nowych struktur. Jak to zrobić? Zorganizujcie zebranie założycielskie. Musicie przygotować i przegłosować projekty uchwał o utworzeniu związku zawodowego, przyjęciu statutu, utworzeniu komitetu (3-7 osób) i sam statut. Z całego spotkania należy spisać protokół oraz listę uczestników. Jeśli chcecie uniknąć biurokracji, możecie też dołączyć do którejś z istniejących już międzyzakładowych organizacji związkowych. Zarejestruj związek w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Komitet założycielski musi w terminie do 30 dni od założenia złożyć wniosek w KRS o rejestrację. Do wniosku należy załączyć oryginały sporządzonych podczas zebrania założycielskiego dokumenty (w tym też protokół oraz listę obecności), a także druki KRS W20 i KRS WF. Proces zakładania związku zawodowego jest zwolniony z opłat sądowych. Po rejestracji czas na dopięcie ostatnich szczegółów. Należy założyć dla związku konto bankowe w celu zbierania składek (nie można robić tego nieoficjalnie, ponieważ w proces musi mieć wzgląd Urząd Skarbowy i wystąpić o NIP oraz REGON. Nie zapomnijcie też przeprowadzić oficjalnych wyborów do zarządu związku i komisji rewizyjnej!