26 kwietnia 2023 roku weszła w życie rozbudowana nowelizacja kodeksu pracy. Wprowadzona została w związku z dwoma dyrektywami Unii Europejskiej z 2019 roku. Zmiany dotyczą m.in. przerw w pracy, nowych rodzajów urlopów oraz umów na czas określony.
Na pracodawcę rozwiązującego umowę o pracę na czas określony nałożony został obowiązek konsultacji tej decyzji ze związkami zawodowymi oraz uzasadnienia jej w treści wypowiedzenia. Umożliwia to pracownikowi sądowe odwołanie od zwolnienia, co dotychczas też było możliwe, lecz mocno utrudnione (np. mało znany myk prawny pozwalał uzyskać odszkodowanie za zwolnienie z przyczyn nieleżących po stronie pracownika zgodnie z zasadami dotyczącymi zwolnień grupowych wraz z odszkodowaniem za bezprawne wypowiedzenie umowy).
Nowe przepisy wyznaczają nastepujące górne pułapy czasu trwania umów o pracę na okres próbny:
1 miesiąc – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy 2 miesiące – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 12 miesięcy 3 miesiące – we wszystkich pozostałych przypadkach.Wprowadzono dwa nowe rodzaje urlopów:
bezpłatny urlop opiekuńczy (5 dni w ciągu roku), służący do opieki nad chorym domownikiem bądź członkiem rodziny połowicznie płatne zwolnienie z pracy z powodu siły wyższej (2 dni lub 16 godzin w ciągu roku), przysługujące w przypadku pilnych i niespodziewanych sytuacji rodzinnych (np. choroby, wypadki) uniemożliwiających stawienie się w pracy.Urlop rodzicielski przysługujący rodzicom jednego dziecka uległ wydłużeniu z 32 do 41 tygodni, w przypadku posiadania co najmniej dwójki dzieci, z 34 do 43 tygodni. W sytuacji, gdy dziecko zmaga się z ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniem lub nieuleczalną chorobą wymiar urlopu wynosi, zależnie od liczby dzieci, odpowiednio 65 i 67 tygodni.
Pracownikowi wychowującemu dziecko do ósmego roku życia nie będzie można bez jego zgody zlecać pracy w godzinach nocnych i nadliczbowych, poza stałym miejscem pracy ani w systemie czasu przerywanego.
W przypadku dziennego czasu pracy dłuższego niż 9 godzin pracownikom zaczęła przysługiwać przerwa dodatkowa wynosząca co najmniej 15 minut oraz kolejna taka przerwa, jeżeli czas pracy przekracza 16 godzin.
Nowe przepisy uniemożliwiają pracodawcy zabraniania pracownikowi podejmowania innych prac zarobkowych, w tym stosunku pracy z innym pracodawcą. Jedynym wyjątkiem od tej reguły są właściwie sformułowane i uzasadnione klauzule o zakazie konkurencji.