Księżycowy/chiński nowy rok – co to takiego?

Księżycowy nowy rok jak nazwa wskazuje, wywodzi się z kalendarza księżycowo-słonecznego. Najstarsze wzmianki o nim pochodzą z czasów chińskiej dynastii Zhou (VIII-XI wiek p.n.e.). Kalendarz ten opiera się zarówno o fazy księżyca, jak i położenie słońca. Stosowany był w wielu starożytnych cywilizacjach, a także, m.in. wśród ludów germańskich, zanim zostały schrystianizowane. Dziś posługuje się nim głównie w Azji wschodniej równolegle z kalendarzem słonecznym (czyli tym naszym).

Początki tradycji obchodzenia chińskiego nowego roku datuje się zaś na okres dynastii Han (3 wiek p.n.e. - 3 wiek n.e.). Był to dzień, w którym rodziny zbierały się, aby czcić przodków. Ludzie sprzątali dom, a także spotykali się razem i obdarowywali.

Chiński rok jest symbolizowany zwierzęciem bądź smokiem. Są to chińskie znaki zodiaku, czyli shengxiao. Jest kilka źródeł, skąd mogłyby się wziąć. Jedną jest mit o wyścigu zorganizowanym przez Nefrytowego Cesarza. Pierwsze 12 zwierząt, które dotrze do mety, miało dostać „własny rok”. W innej wersji zwierzęta spieszyły, aby pożegnać bożka, który odchodzi z Ziemi. Tak czy inaczej, zwierząt jest 12 i są to kolejno szczur, wół, tygrys, królik, smok, wąż, koń, koza, małpa, kogut, pies i świnia. Każde z nich w tradycyjnej symbolice powiązane jest z konkretnym żywiołem oraz ying lub yang. Podobnie jak w naszej astrologii tak i tu osobom urodzonym pod danym znakiem zodiaku przypisuje się konkretne cechy. W ten nowy rok rozpocznie się rok smoka.

Metropolitan Transportation Authority

Księżycowy nowy rok obchodzi się pomiędzy 21 stycznia a 20 lutego, w dniu, gdy rozpoczyna się nowa faza księżyca. Jest to zatem święto ruchome, podobnie jak nasza Wielkanoc. W tym roku wypada 10 lutego.

Chiński nowy rok obchodzony jest dziś przez mieszkańców państw Azji wschodniej, a także diasporę. W samych Chinach nazywany jest świętem wiosny. Do pewnego stopnia możemy zaobserwować jego rosnącą popularność także pośród populacji zachodniej. Być może któregoś dnia to egzotyczne święto zagości u nas na stałe tak jak np. Halloween.

Obchody chińskiego nowego roku przypominają nieco nasze święta bożego narodzenia. Mamy zatem dzień przed, czyli wigilię, najważniejszy dzień, czyli święto wiosny oraz pozostałe. Dni jest według tradycji w sumie 15, jednak wolne od pracy jest tylko przez 1-3 dni, zależnie od kraju. W Chinach 3 dni wolnego sumują się z weekendem poprzedzającym i kończącym obchody, więc dają cały tydzień. Jest to tak zwany złoty tydzień/golden week. Miliony ludzi wracają wówczas do rodzinnych domów, jest to czas największych wyzwań dla chińskiego transportu i logistyki.

Jest to też czas wielkich zakupów, gdyż tak jak u nas pod choinkę, kupuje się sobie nawzajem prezenty. Święto kończy się 15 dnia w święto latarni, które traktowane jest podobnie do naszych walentynek.