Ograniczenia obrotu gotówkowego — kolejne kroki do ubezwłasnowolnienia społeczeństwa

Od 1 stycznia 2024 r. do ustawy o prawach konsumenta dodany zostanie art. 7b ustanawiający obowiązek dokonywania płatności bezgotówkowych w relacjach między konsumentem a przedsiębiorcą, jeśli wartość transakcji przekroczy 20 000 zł. Inaczej niczego co jest droższe za gotówkę od firmy, czyli w sklepie też nie kupimy. Ewentualne sankcje za taką transakcję dotkną tylko przedsiębiorstwa, co wystarczy, aby takie operacje zniknęły. Na szczęście nie dotyczy to jeszcze płatności między osobami fizycznymi (obywatelami).

„Konsument jest obowiązany do dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji”.

Zmiana ta wynika z ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r., poz. 2105).

Aktualnie obowiązujące przepisy prawa wymagają korzystania z rachunku płatniczego przy dokonywaniu transakcji, których stroną są przedsiębiorcy. W ustawie Prawo przedsiębiorców w art. 19 ustanowiono limit wynoszący 15 tysięcy złotych, od którego dokonywanie i przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy. Co istotne od 1 stycznia 2024 r. limit ten ma zostać obniżony do kwoty 8 tysięcy złotych. Powyższe regulacje mogą być istotnym utrudnieniem w działalności mikro i małych przedsiębiorców z powodu ograniczenia ich płynności finansowej i nałożenia dodatkowych obowiązków formalnoprawnych.

Wielu Polaków woli gotówkę

32,6% Polaków wciąż woli płacić gotówką. W grupie wiekowej 55-64 lata aż 48,1% osób wybiera gotówkę (wobec 26,7% wybierających płatności bezgotówkowe), a w grupie osób powyżej 65 roku życia gotówkę wybiera aż 71,8% ankietowanych (wobec 14,2% wybierających płatności bezgotówkowe). Zwolennicy gotówki uważają, że ta forma płatności pozwala na lepszą kontrolę wydatków (30%), poczucie niezależności (21%), czy większą prywatność i ochronę danych osobowych (17%).

Związek Przedsiębiorców i Pracodawców zauważa także, że jeżeli klient nie będzie miał możliwości dokonania transakcji bezgotówkowej (np. z powodu braku gotówki na rachunku bądź w ogóle braku rachunku płatniczego), a przedsiębiorca nie będzie mógł przyjąć legalnie płatności w gotówce, to może on nie wystawić faktury VAT, nie chcąc tracić klienta. Tym samym, zmiana może w istocie stymulować wzrost szarej strefy, zamiast realizować swój podstawowy cel i ją ograniczać.

W podsumowaniu ZPP prezentuje pogląd, że ww. zmiany spowodują szereg nowych utrudnień i ograniczeń, przedsiębiorcy zostaną obciążeni sankcjami za brak płatności bezgotówkowych. Przychód z transakcji z płatnością gotówkową (powyżej limitu) będzie trzeba zaliczyć jako transakcje bez zachowania trybu bezgotówkowego, co spowoduje wystąpienie podwójnej kwoty do opodatkowania.